Artık “where are you from?” sorusuna yanıt olarak “Türkiye” mi dememiz gerek?
Birkaç hafta önce Türkiye ülkenin uluslararası alandaki resmi adını Turkey’den Türkiye’ye değiştirdi. Bunun ne anlama geldiğini, bize ne faydası olacağını halen daha tam kavrayamamakla beraber bu durum merakımı cezbeden yeni bir soru doğurdu: Ülkeler adlarını neden değiştirir?
İnternette kısa bir araştırmadan sonra bu durumun aslında çok da ender olmayan bir durum olduğunu fark ettim. Hollanda’dan, Makedonya’ya, Çek Cumhuriyeti’nden, Sri Lanka’ya kadar geçmişte ismini değiştiren birçok ülke olmuş. Bu isim değişikliklerinin altında yatan nedenleri de sanki üç kategori altında toplamak mümkün:
1) Tarihsel: Birçok ülkenin isim değişikliği arkasında yatan en yaygın neden geçmişteki sömürgeciliğin izlerinden kurtulmak istemeleriymiş. Örneğin geçmişte Seylan (Ceylon) adıyla bilinen Sri Lanka, Seylan ismi İngiliz ve Portekiz sömürgeciler tarafından verildiği ve kullanıldığı için bu ismi bağımsızlıklarını ilan ettikten sonra, 1972 yılında kendi dillerinde “görkemli ada” anlamına gelen “Sri Lanka” ile değiştirmişler. Sömürgeciliğin izlerinden kurtulmak için isim değişikliğine giden diğer bazı ülkeler ise şöyle: Swaziland ismini eSwatini olarak, Burma ismini Myanmar olarak, Alto Volta ise ismini Burkina Faso olarak değiştirmiş.
2) Politik: Bir diğer neden ise ülkeler arasında yaşanabilecek bir politik anlaşmazlık. Aslında bu kendi başına bir kategori olur mu emin olmamakla birlikte Türkiye’den önce en yakın zamanda isim değişikliğine giden Makedonya’nın nedeni ancak politik olarak adlandırılabilir. 2019 yılında Makedonya ismini Kuzey Makedonya olarak değiştirmiş. Bunun nedeni de Makedonya ismini kullanmasından dolayı Yunanistan ile arasında çıkan sorunlar. Yunanistan “Makedonya” isminin hem Yunanistan’da bir coğrafi bölge adı olmasından, hem de eski bir Yunan krallığının adı olmasından ötürü kullanılmasını istememiş. NATO ve Avrupa Birliği’ne giriş sürecinde Yunanistan ile aralarındaki pürüzleri gidermeye çalışan Makedonya da uzun süren pazarlıklar sonucu ismini Kuzey Makedonya olarak değiştirmeye karar vermiş.
3) Pazarlama: Ülkenin yurt dışındaki imajını iyileştirme amaçlı yapılan isim değişiklikleri. Bu kategoriye örnek Çek Cumhuriyeti’nin ismini uluslararası arenada Çekya olarak kısaltması. Bir diğeri ise Hollanda’nın ismini. İngilizce’de “The Netherlands” olarak kullanılmaya başlaması. Bunun nedeninin ülkenin eğlence amaçlı uyuşturucu kullanımı ve yasal fuhuşla olan ilişkisinden uzaklaşma çabası olduğu öne sürülüyor.
Bu kervana en yeni katılan ülke olan Türkiye’nin isim değişikliği hakkında siz ne düşünüyorsunuz? ~n
