Prof. Dr. Selçuk Şirin’le ilk kez 2016’daki TEDx etkinliği sırasında tanışmıştım. O gün yaptığı konuşmasında verdiği sayısal veriler bir yana, özellikle Suriyeli mülteci çocuklara sırt çevirmek yerine, onları neden kucaklamamız gerektiğini anlattığı kısımlar benim bakış açımı inanılmaz değiştirmişti. İsmine, geçtiğimiz günlerde “1 Milyon Kitap” projesinde denk gelince projeyi daha detaylı okumak istedim. Bence çok ince planlanmış, sadece bugünü değil geleceğimizi kurtarmayı hedefleyen mükemmel bir sosyal girişim projesi.
Biraz derinine inmek gerekirse, Türkiye’de her yıl 1 milyon 300 bin çocuk doğuyormuş ve ne kadar acıdır ki, bu çocukların sadece 300 bininin evinde kitap bulunuyormuş. Dolayısıyla 1 milyon çocuk, içinde kitap barındırmayan evlere doğuyor, haliyle o çocuklar ilk kitaplarını okula başladıklarında ellerine alıyorlar. Proje de tam bu noktada imkanı ve erişimi olmayan 1 milyon çocuğa ilk kitap setini ulaştırmayı hedefliyor.
Projenin çıkış noktası oldukça rasyonel. Zihinsel gelişimin %90’ı ilk 3 yılda tamamlanırken, bu 3 yıllık dönemde zeka demek, kelime haznesi demekmiş. Projenin websitesinde okuduğum kadarıyla, literatürde “30 Milyon Kelime Farkı” isimli bir çalışma var. Peki nedir bu fark? Düşük gelir grubundaki bir çocuk 3 yaşına geldiğinde 15 milyon kelime duyarken, varlıklı ve eğitimli bir ailedeki çocuk aynı yaşta tam 45 milyon kelime duyuyormuş. Bu makas ilerleyen yaşlarda, başarı, sosyal statü, gelir gibi alanlardaki uçurumu da tetikliyor. Çare haliyle eğitim ve okumada saklı. (“Eğitim Şart” diyerek ağlanacak halimize güldüren Cem Yılmaz’ın bu projeye yönelik röportajı da ilginizi çekebilir.)
Sizin satın aldığınız, çocukların gelişim evreleri düşünülerek hazırlanan her 6 kitaplık setin (bu setin fiyatı şu an 75 TL) karşılığında 1 set de ihtiyaç sahiplerine ulaştırılıyor. Satın aldığınız seti havuza atarak 2 setlik katkı da sağlayabileceğiniz gibi, yeni doğum yapan arkadaşlarınızın bebeklerine de hediye alabilirsiniz. Proje 2019’un ikinci yarısında başlamış ve Aralık 2019 sonuna kadar 26 bine yakın “ilk kitaplık” kurulmuş. Fena bir sayı değil ama hedefe yine de çok uzağız, o nedenle bireysel ya da kurumsal olarak destek şart. Eminim projenin önü çok açık olacaktır, ne de olsa ünlü antropolog Margaret Mead’ın dediği gibi “Küçük bir grup düşünceli, kendini adamış yurttaşların dünyayı değiştirebileceklerinden şüpheniz olmasın. Aslına bakarsanız, dünyayı değiştiren tek şey bu.” --e
