Bu hafta aldığımız yüzlerce Koronavirüs haberinin arasında, bir devrin daha kapandığını fark edenleriniz olmuştur belki. Beyoğlu’ndaki Atlas Sineması ve Kadıköy’deki Rexx Sineması’nın faaliyetlerini durdurmalarından bahsediyorum.
Kültür Turizm Bakanlığı da, Kadıköy Belediyesi de bu kültür miraslarımızı nasıl değerlendireceğimizin planlarını yapacaklarmış gerçi ama giden gitti sanki. En başta madem kültürel mirastı, neden kapanmalarına göz yumuldu diye karar vericileri suçlamacı bir tavır takındım. Halbuki suçlamak yerine; iğneyi daha geniş çapta batırmamız gerekebilir.
Öngörülere göre, Koronavirüs olmasaydı da, zaten sinema salonları tarihinin en kötü yılını yaşayacakmış. Türkiye’deki gözlemlerime dayanarak, bana göre sebeplerini listelersem:
1) İzleyici kitlesi olarak bizler, Netflix cumhuriyetinden de önce, çeşitli torrent siteleri aracılığıyla evde bedava film izlemeye bayılıyorduk değil mi?
2) Sinemaya gideceğimiz seçici zamanlarda ise, “kırk yılda bir gidiyoruz, bari konforlu olalım” diye bilet fiyatları uçmuş ayrıcalıklı, premium salonları tercih etmeye başlamıştık. Dürüst konuşayım, bu salonlardaki mısır patlağı ve frigo fiyatları bile o kadar çılgınlaşmıştı ki, uzun zamandır kimseyi frigo yerken görmüyordum. Ama ayrıcalıklı keyif gibisi de yoktu!!!
3) Sinema salonu yöneticileri, bilet fiyatlarını yüksek tutup, koskocaman salonlarda 2-3 kişiye film oynatmaya göz yumuyorlardı. Hafta içi kampanyaları ya da çeşitli bankalarla promosyonlar yapsalar da, esas trafiğin olacağı günlerde fırsatçı politikalarına geri dönüyorlardı. (Bu durum tabii ki benim gibi bireylere yansıyan gerçeklik, aslında sinema salonları da artan giderleriyle başa çıkmaya çalışıyorlar belki de)
4) Sinema salonları, başkalaşan film izleme alışkanlığında tam Netflix vb. yeni rakipleriyle kapışabilmek için yaratıcı yollar izliyordu ki (Sinemia gibi girişimler vardı hatırlarsanız); 2019’da çıkarılan yasa, sinema salonu işletmecilerinin abonelik, promosyon, kampanya ve toplu satış faaliyetleri gerçekleştirilmesinin önü kapadı. Ve sanırım bu noktada da oyun bitti.
Atlas’sız, Rexx’siz film festivalleri nasıl olacak hiç bilmiyorum. Neyse Korona günlerinde her şeyin başı sağlık deyip bu hayıflanmamı da rafa kaldırayım bari. ~e
